Desmoid Tümörde Kriyoablasyon Tedavisi
DESMOİD TÜMÖR NEDİR?
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisini (dondurma yöntemi) açıklamadan önce bu nadir görülen tümörün genel özelliklerine bir göz atalım.
Desmoid tümörler nadir görülen tümörler arasında yer almakta olup kendine has biyolojik davranışı nedeniyle özel bir tümör tipidir. Bu kendine has biyolojik davranışları ve her hastada farklı lokalizasyonlarda görülmeleri nedeniyle desmoid tümörlerin tedavisinin kişiye özel planlanması gerekmektedir.
Kanser midir?– Desmoid tümörler kanserler grubunda incelenen hastalıklardan değildir. Çünkü kanserler gibi uzak organlara sıçrama yapmazlar. Ancak biyolojik davranışları açısından kanseri taklit ederek bulundukları yeri ve çevre dokuları istila ederler. Yani bir yönüyle kanseri taklit ederek bulundukları dokuda büyüme ve hasar oluştururken, diğer bir yönüyle metastaz yapmamaları nedeniyle kanser hastalığından ayrılırlar.
Desmoid tümör neden oluşur? – Desmoid tümörlerin neden oluştuklarına yönelik net bir bilgi yoktur. Ancak genetik yatkınlığı bulunan kişilerde oluştuğu düşünülmektedir. Kadınlarda daha sık görülmesi östrojen hormonu ile ilişkili olabileceğini göstermektedir. Bu durum hamilelik, lohusalık veya adölesan dönemi gibi östrojen hormonu değişikliklerinin olduğu dönemlerde daha sık görülmelerini açıklayabilir. Ayrıca desmoid tümörler ameliyat olanlarda cerrahi kesi alanlarında (örneğin sezeryan olan kadınlarda karın ön duvarında) daha sık görülmektedir. Ayrıca düşme-çarpma gibi doku ezilmesi gösteren alanlarda da sık görülür. Bu da desmoid tümörün vücutta doku iyileşme alanlarında oluştuğu konusunda ön görü sağlamaktadır. Desmoid tümörün oluşmaması için bir önlem yoktur, ancak daha önce desmoid tümör yaşayan kişilerin düşme-çarpma-kaza veya cerrahi doku travması gibi konularda daha hassas davranmaları gerekir.
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi güncel bir tedavi yöntemi olarak yerini almıştır.
Desmoid tümör ön tanısı nasıl konur? – Desmoid tümörü genelde kişiler öncelikle kendileri hissederler. Ameliyat yerlerinde, düşme çarpma alanlarında veya tesadüfen farkedilen kitlesel sertlikler olarak elle hissedilirler. Desmoid tümörlerin karın boşluğu gibi derin yerleşim gösterdiği durumlarda ise kişiler kendi eliyle hissedemezler, bu durumda genelde bir belirti verene kadar fark edilmezler ve ancak görüntüleme ile tanınırlar.
(Desmoid tümörlerin vücuttaki yerleşim yerleri ve tipleri için linke tıklayarak bu konudaki videomuzu izleyebilirsiniz.)
https://www.youtube.com/watch?v=obJyi38P7yk&t=638s
Desmoid tümörlerin tanısında görüntüleme için ultrasonografi, tomografi veya MR kullanılabilir. Ancak standart yöntem ilaçlı MR tetkikidir. İlaçlı MR tetkiki desmoid tümörlerin boyutu ve çevre dokulara uzanımı hakkında daha detaylı bilgi vermektedir. PET/CT ise desmoid tümörlerde kısıtlı bir bilgi vermesi nedeniyle standart bir görüntüleme yöntemi değildir.
Kesin tanı nasıl konur?– Desmoid tümörlerin kesin tanısı biyopsi (parça alma işlemi) ile konmaktadır. Tercih edilen biyopsi yöntemi tüm dünyada iğne biyopsisi şeklindedir. İğne biyopsisi lokal anestezi ile yapılan, ağrısız, ayaktan günübirlik olarak uygulanan, kesi-dikiş gerektirmeyen ve aynı gün taburculuğa imkan tanıyan bir parça alma yöntemidir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?- Desmoid tümörlerin klasik tedavisi ameliyat tedavisidir. Ancak desmoid tümörlerin yüksek nüks gösterme eğilimli tümörler olmaları, ayrıca cerrahinin kendisinin de desmoid tümör oluşumununda rol oynayabilmesi nedeniyle desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi (dondurma yöntemi) güncel tedaviler arasına girmiştir.
Kanserlerde kullanılan birtakım kemoterapi ilaçları sınırlı tedavi imkanı sunmakla birlikte desmoid tümörlerde belli durumlarda kullanılabilmektedir. Işın tedavisi ise denenmekle birlikte desmoid tümörlerde istenen yanıtı vermemektedir.
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi güncel bir tedavi yöntemi olarak yerini almıştır.
KRİYOABLASYON TEDAVİSİ NEDİR?
Kriyoablasyon tedavisi bir tümör dondurma yöntemidir
Kriyoablasyon tedavisi, tümör dokularını sıfırın altında -140C dereceye kadar soğutarak öldüren bir tedavi metodudur. Bu tedavi diğer tümörlerde de (meme, prostat, kemik, böbrek vb.) güncel olarak kullanılmaktadır. Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi (dondurma yöntemi) tümör dokusunu yok ederek veya küçülterek tümörü kontrol altına almaktadır. Böylelikle tümörün büyümesini ve çevre dokulara zarar vermesini önlemede etkin rol oynar.
Ameliyatsız bir yöntemdir
Desmoid tümörde kriyoablasyon yöntemi bir ameliyat tedavisi değildir. Ameliyathane odasında değil, tomografi veya girişimsel radyoloji odalarında gerçekleştirilir. Ciltten iğne deliğinden girilerek gerçekleştirilen bir tedavi yöntemidir. Bu tedavide kesi, dikiş, iz olmaz. İşlemden sonra pansuman gerekmez.
Görüntüleme eşliğinde gerçekleştirilir
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi, diğer tüm kriyoablasyon tedavilerinde de olduğu gibi ultrasonografi veya tomografi eşliğinde gerçekleştirilir. Görüntüleme ekranında, işlem sırasında dondurulan tümör alanı anlık olarak takip edilmektedir. Dondurma yönteminin görüntüleme eşliğinde uygulanıyor olması işlem başarısını arttırmaktadır.
Ağrısız bir yöntemdir
Kriyoablasyon tedavisi bir dondurma yöntemi olduğundan soğukluğun verdiği doğal ağrı kesici etki nedeniyle işlem ağrısız olarak gerçekleştirilir. İşlem sadece lokal anestezi ile gerçekleştirilir. Genel anestezi, narkoz verilmez. Bu nedenle uzun yatış veya ayılma süresi gereken bir tedavi değildir.
Etkili bir tedavidir
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi kriyoprob adı verilen özel soğutucu iğneler ile gerçekleştirilir. Bu iğneler lokal anestezi yardımıyla ağrısız bir şekilde tümör içerisine yerleştirilmektedir. Bu sırada görüntülemeden faydalanılması nedeniyle iğnelerin doğru alana yerleştirildiğinden emin olunur. Tümör içerisine yerleştirilen iğne sayıları arttırılarak dondurulan alan büyütülebilir, bu sayede çok büyük tümörlerde bile tedavi uygulanabilir.
Normalde canlı dokular ve tümör dokuları sıfırın altında -20C dereceye kadar dayanıklıdır. Bu sevilerin altındaki sıcaklıklarda hücresel ölüm gerçekleşmektedir. Kriyoablasyon tedavisinde ise tümör dokusunda -140C derece gibi çok daha düşük sıcaklıklara ulaşılarak hücresel parçalanma çok daha şiddetli bir şekilde provake edilir.
Çoğu hasta aynı gün taburcu edilir
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisinde genel anestezi kullanılmaması, işlemin ağrısız olması, işlem sonrasında da konforun yüksek olması nedeniyle genellikle aynı gün taburculuk gerçekleştirilir. Normal günlük işlere ve işe dönüş süresi kısadır.
Kesi yapılmaz, iğne deliğinden gerçekleştirilir, iz kalmaz
Desmoid tümörlerde kriyoablasyon tedavisi iğne deliğinden gerçekleştirilen bir tedavi metodudur. Bu nedenle işlem sonrasında dikiş atılmaz ve sonrasında pansuman gerekmez. İşlem bölgesinde herhangi bir iz kalmaz.
KRİYOABLASYON NASIL UYGULANIR?
Kriyoablasyonda kullanılan cihazlar
Desmoid tümörde kriyoablasyon tedavisinin 3 bileşeni bulunmaktadır. Bunlardan ilki görüntüleme cihazı (tomografi veya ultrason), ikincisi kriyoablasyon cihazı, üçüncüsü ise kriyoprob adı verilen kriyoablasyon iğneleridir.
Kriyoablasyon iğnesi
Kriyoablasyon işleminde kullanılan kriyoablasyon iğneleri, işleme başlamadan önce vücut dışarısında, serum dolu bir kapta test edilir. Resimde, kullandığımız bir iğnenin ucunda oluşan donma alanı görülüyor.
Dondurma tedavisinde işlem görünümü
Desmoid tümörde kriyoablasyon tedavisi sırasında ultrasonografi ekranında işlem anlık olarak takip edilir. Kriyoablasyon alanının ultrason görüntüsü ekrandan kolayca izlenebilir.